Του Tawfik Hamid *
Οι άμεσες αντιπαραθέσεις με την οργάνωση μπορεί ν’ αποδειχτούν πολύ πιο αναποτελεσματικές από τους καλά σχεδιασμένους ελιγμούς.
Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν ένα δίλημμα σχετικά με τη στάση τους απέναντι στη Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο. Από τη μια, η αποδοχή της συγκεκριμένης οργάνωσης θα σήμαινε και την αποδοχή ενός Ισλαμικού συστήματος με μια αντι-Αμερικανική και αντι-Ισραηλινή ατζέντα. Από την άλλη, ενδεχόμενη απόρριψη και απονομιμοποίησή της μπορεί να στρέψει ορισμένα από τα μέλη της στη χρήση βίας.
Η οργάνωση έχει πολύ έντονες αντι-Αμερικανικές και αντι-Ισραηλινές απόψεις και, ως εκ τούτου, η αντιμετώπισή της - ιδίως στη σημερινή ρευστή κατάσταση - απαιτεί σοφία παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιεί κανείς στο σκάκι κι όχι άμεση αντιπαράθεση.
Η προσέγγιση αυτή είναι εφικτή καθώς γνωρίζουμε ότι οι ηγέτες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, σε αντίθεση με άλλες ομάδες Τζιχάντ, μπορούν να καθίσουν σ’ ένα τραπέζι και να διαπραγματευτούν. Στο σκάκι, μπορεί κάποιος να κερδίσει το παιχνίδι με την εκτέλεση μιας κατάλληλης κίνησης ή μιας καλομελετημένης θυσίας. Οι άμεσες αντιπαραθέσεις με την οργάνωση μπορεί ν’ αποδειχτούν πολύ πιο αναποτελεσματικές από τους καλά σχεδιασμένους ελιγμούς.
Η σημερινή πραγματικότητα στην Αίγυπτο θέλει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα να υφίσταται παρά την επίσημη απαγόρευσή της. Για 30 σχεδόν χρόνια, το καθεστώς Mubarak δεν κατάφερε να καταστείλει την εξάπλωση της ιδεολογίας της. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Προέδρου Hosni Mubarak, η Αδελφότητα κατάφερε ν’ αυξήσει το μίσος για το Ισραήλ που βασίζεται στον Ισλαμισμό με αποτέλεσμα τόσο ο αντι-Αμερικανισμός όσο και ο αντισημιτισμός να έχουν φθάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα στη χώρα.
Επιπλέον, κατάφερε να εξισλαμίσει μια σημαντική μερίδα της κοινωνίας. Σήμερα, οι περισσότερες Μουσουλμάνες φορούν το hijab, τα μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιούν Ισλαμική ορολογία και η στήριξη της Shari'a κυριαρχεί μεταξύ του πληθυσμού. Την περίοδο διακυβέρνησης του Anwar Sadat, ο αντισημιτισμός και ο αντιαμερικανισμός είχαν μειωθεί ενώ την περίοδο που κυβερνούσε ο Gamal Abdel Nasser, τα σημάδια εξισλαμισμού της κοινωνίας ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτα. Αυτό δείχνει ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα άκμασε κατά τη διάρκεια του καθεστώτος Mubarak.
Η εξάρτηση του Ισραήλ και των ΗΠΑ από ένα άτομο στην ηγεσία της Αιγύπτου χωρίς την παράλληλη άσκηση πιέσεων για αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος και των ελεγχόμενων από την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης ώστε να καταπολεμηθεί ενεργά ο αντισημιτισμός και ο αντιαμερικανισμός ήταν μια κοντόφθαλμη προσέγγιση καταδικασμένη ν’ αποτύχει. Θα ήταν πολύ καλύτερα αν οι ΗΠΑ - αντί να πιέζουν το Mubarak για δημοκρατία - είχαν χρησιμοποιήσει τη σχέση τους μαζί του για να επιφέρουν αλλαγές στην εκπαίδευση και να εφαρμόσουν αποτελεσματικές στρατηγικές αποδυνάμωσης του Ισλαμισμού. Αυτό θα είχε διασφαλίσει μια πολύ καλύτερη μακροπρόθεσμη σχέση μεταξύ της Αιγύπτου, των ΗΠΑ και του Ισραήλ.
Η προσέγγιση του Mubarak που επέτρεψε την άνθιση του αντισημιτισμού προσποιούμενος παράλληλα φιλία με το Ισραήλ ήταν σχιζοφρενική και απέδειξε ότι δεν αποσκοπούσε σε μια αληθινή συμμαχία. Η άρνησή του να επισκεφθεί το Ισραήλ έστω και μία φορά κατά τη διάρκεια των 30 χρόνων της προεδρίας του αποτελεί άλλη μια ένδειξη της ανειλικρίνειας που χαρακτήριζε τη σχέση του με το Ισραήλ - παρά τη λήψη από τις ΗΠΑ δισεκατομμυρίων δολαρίων σε βοήθεια.
Ένας άνθρωπος που πιστεύει πραγματικά στην ειρήνη δεν θα επέτρεπε στον αντισημιτισμό ν’ αγγίξει αυτά τα παθολογικά επίπεδα στη χώρα του. Για παράδειγμα, ο Sadat, ο οποίος πίστευε στην ειρήνη, έκανε πολλά βήματα για ν’ αλλάξει την Αιγυπτιακή κοινωνία και χρησιμοποίησε αποτελεσματικά τη θρησκεία για να καταπολεμήσει - κι όχι να προωθήσει - τον αντισημιτισμό. Η προσέγγιση του Sadat πέτυχε να μειώσει τον αντισημιτισμό σε μεγάλο βαθμό - παρά το γεγονός ότι δολοφονήθηκε από εξτρεμιστές που τον θεώρησαν “αποστάτη”.
Ενώ η Μουσουλμανική Αδελφότητα άκμασε κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, τα τελευταία χρόνια έχασε ένα σημαντικό μέρος της δημοτικότητάς της εξαιτίας διάφορων λόγων: • Την εμφάνιση ανοικτής κριτικής για το Ισλάμ και την έκθεση ριζοσπαστικών διδασκαλιών που έρχονται σε αντίθεση με την ανθρώπινη συνείδηση. Το Διαδίκτυο και τα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης επέτρεψαν ένα επίπεδο συζητήσεων που αποδυνάμωσε την έκκληση του πολιτικού Ισλάμ για πολλούς ανθρώπους. Αυτό έγινε εμφανές από την άρνηση των διαδηλωτών στην Αίγυπτο να χρησιμοποιήσουν τη σημαία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
• Την αποτυχία εμπνευσμένων από τη Shari'a Ισλαμικών οργανώσεων στη Σομαλία, το Αφγανιστάν (Ταλιμπάν) και τη Γάζα (Hamas) να παράσχουν μια καλύτερη ζωή στους λαούς τους η οποία αντέκρουσε το βασικό σύνθημα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας ότι "το Ισλάμ είναι η λύση". Η αποτυχία, εξάλλου, της Ισλαμικής λύσης απέδειξε σε πολλούς ότι ο πλούτος της Σαουδικής Αραβίας δεν οφείλεται απαραίτητα στην εφαρμογή της Shari'a.
• Την άρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας να μετάσχει από την αρχή στις διαδηλώσεις (προσχώρησε σ’ αυτές μόνο όταν είχαν αρχίσει να πετυχαίνουν!). Αυτό έκανε πολλούς να τη θεωρήσουν ως μία ομάδα πολιτικών καιροσκόπων. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα δεν είχε άλλη επιλογή από το να οργανώσει παράλληλα μερικές χωριστές ασήμαντες διαδηλώσεις. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι προσευχές που πραγματοποιούνταν κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών αντιπροσώπευαν ένα κοινό τελετουργικό επίπεδο του Ισλάμ κι όχι μια ιδεολογική κίνηση που ανήκει στη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Στη σημερινή ρευστή κι εκρηκτική κατάσταση, η ενασχόληση με την Αδελφότητα έχει εξελιχθεί σ’ ένα πολύ ευαίσθητο θέμα. Παρακάτω ακολουθούν μερικές ουσιαστικές συστάσεις για τον τρόπο χειρισμού της παρούσας κατάστασης με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα με τρόπο ώστε ν’ αποφευχθεί η πλήρης κατάρρευση της χώρας.
• Προσπαθήστε να "περιορίσετε" ή να "συμβιβαστείτε" σε κάποιο βαθμό με την οργάνωση καθώς οι άμεσες αντιπαραθέσεις σ’ αυτήν την κατάσταση μπορεί να στρέψουν ορισμένα από τα μέλη της στη βία ή την υποστήριξη άλλων πιο βίαιων Ισλαμικών οργανώσεων στις τρομοκρατικές τους ενέργειες. Η σταθερότητα σ’ αυτό το στάδιο είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη ήττα της οργάνωσης.
• Αναθέστε σε ορισμένα από τα μέλη της έναν περιορισμένο ρόλο στην επόμενη κυβέρνηση σε τομείς που δεν θα τους επιτρέπουν να ελέγχουν τις στρατηγικές πολιτικές, την εκπαίδευση ή τον ευαίσθητο μηχανισμό της ασφάλειας και του στρατού. Θα μπορούσε κανείς να τους αναθέσει περισσότερα τεχνικά Υπουργεία για να δοκιμάσει τις ικανότητες τους - όπως είναι τα Υπουργεία που σχετίζονται με περιβαλλοντικά θέματα, την ύδρευση και την άρδευση ή την στέγαση και τους οργανισμούς κοινής ωφέλειας. Αυτή η προσφορά προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα θα πρέπει να εξαρτηθεί από την αποδοχή απ’ αυτήν των διεθνών συνθηκών που έχει υπογράψει η Αίγυπτος, συμπεριλαμβανομένης και της ειρήνης με το Ισραήλ.
• Πολεμείστε την οργάνωση ιδεολογικά - η φυλάκιση μελών της χωρίς την καταπολέμηση της ιδεολογίας της αποδείχτηκε αναποτελεσματική και απέτυχε να σταματήσει την εξάπλωσή της.
• Χρησιμοποιήστε τη θρησκεία για να πολεμήσετε και να ντροπιάσετε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Για παράδειγμα, η κοσμική κυβέρνηση μπορεί να διακηρύξει ότι σέβεται τη συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ και να ζητήσει από την οργάνωση να συμφωνήσει μ’ αυτό. Το Κοράνι δηλώνει ξεκάθαρα: Εκπληρώστε [κάθε] υπόσχεση και συνθήκη, 17:34. O, εσείς που πιστεύετε! Εκπληρώσετε [όλες] τις υποχρεώσεις, 5:1. Όσοι εκπληρώνουν τον όρκο τους και δεν σπάνε ποτέ τις συνθήκες τους [το περιεχόμενο τους επαινεί], 13:20.
• Παρέχετε ανθρωπιστική βοήθεια από μη Ισλαμικές οργανώσεις για ν’ ανταγωνιστείτε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στη χρησιμοποίηση αυτής της τακτικής και να κερδίσετε τις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων.
Αυτή η κίνηση αποδοχής ενός περιορισμένου και ελεγχόμενου ρόλου της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην επόμενη φάση του πολιτικού μέλλοντος της Αιγύπτου με παράλληλη χρήση αποτελεσματικών προσεγγίσεων για την ήττα της σε ιδεολογικό επίπεδο, θ’ αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την αποφυγή περαιτέρω αστάθειας που θα μπορούσε να επιφέρει ανεξέλεγκτο ριζοσπαστισμό.
* Ο συγγραφέας είναι φιλόσοφος και μεταρρυθμιστής του Ισλαμισμού και πάλαι ποτέ εξτρεμιστής Ισλαμιστής από την Αίγυπτο. Ήταν μέλος της τρομοκρατικής Ισλαμικής οργάνωσης JI μαζί με τον Dr. Ayman Al-Zawaherri, ο οποίος αργότερα έγινε ο δεύτερος στην ιεραρχία της al-Qaida. Σήμερα είναι ανώτερο μέλος και πρόεδρος στο Ινστιτούτο έρευνας του Ισλαμικού Ριζοσπαστισμού στο Potomac Institute for Policy Studies.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου